Gündem

Gezi Twitter’da hangi kavramlarla tartışıldı?

Yazan: Güventürk Görgülü

Gezi’nin üçüncü yılında Gezi’yi destekleyenler “unutma”, “direniş” ve “yalancı” derken, Gezi karşıtları en fazla “Hain”, “Terör” ve “İçki” kavramlarıyla karşı tarafa yüklendi…

Gezinin üçüncü yıldönümü beklendiği gibi, sokaklardan çok sosyal medyayı hareketlendirdi. Twitter aracılığıyla Gezi isyanını anmak ve direnişe selam göndermek isteyenlerle Gezi’nin hükümete karşı düzenlenmiş bir darbe olduğunu  düşünenler arasında adeta Tweet ve hashtag (etiket) savaşları yaşandı. 27 Mayıs’tan itibaren atılmaya başlanan gezi tweetleri zaman zaman gezi lehine ve aleyhine hashtaglerin trending topic (TT) olmasını sağlarken atılan tweetlerin hayli ilginç detaylar içeriyor.

Gezi direnişinin üçüncü yıldönümü vesilesiyle 28-31 Mayıs arasında atılan tweet’leri İstanbul Bilgi Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde Dr. İvo Furman ve Bilgisayar Mühendisliği Bölümü’nden Yrd. Doç. Dr. Savaş Yıldırım tarafından geliştirilen BilgiTCAT (Tweet Yakalama ve Analiz Araç Seti – TYAAS) yazılımıyla analiz ettik.

72 saat boyunca atılan yaklaşık 66 bin tweet’i incelediğimizde 60 bin 547 kez kullanılan #geziparkı etiketinin açık ara önde olduğunu görüyoruz. Bu etikete eşlik eden diğer etiketler ise 10 in 885 kez tekrarlanan #geziyiunutma, #geziyiunutmayacağız ve benzeri etiketlerle 8 bin 486 kez tekrarlanan #gezi etiketleri.


 

Gezi’yi destekleyenler…

Tabii bu süre boyunca #geziparkı veya #gezi etiketleri altında atılan tüm tweetler gezi direnişini desteklemek amacıyla atılmadı. Ancak bu etiketlerin altında yer alan kelimelere bakarak Gezi’ye destek verenlerin ve vermeyenlerin yoğunluğunu kestirebiliyoruz. Örneğin “unutma”, “unutmadık”, “unutturma”, “unutmayacağız” gibi kelimelerin, atılan tweetler içinde en yüksek frekansa sahip kelimeler olduğu görülüyor. Toplamda 11 bin 458 kez tekrarlanan “unutmadık”, “unutmayacağız” ve benzeri kelimeler, #geziyiunutma, #geziyiunutmayacağız gibi etiketlere paralel bir yoğunluk gösteriyor.

Gezi’yi desteklemek amacıyla atılan tweet’lerde göze çarpan ikinci kavram ise “Yalan”.  Gezi sürecinde Kabataş’ta yaşandığı iddia edilen olayla ilgili olarak “yalancılık” vurgusu yapan tweetlerin sayısı 5 bin 777’ye ulaşıyor. Buna paralel olarak içinde “Kabataş” kelimesi geçen 2 bin 450 adet tweet atılmış.  “Kabataş” ve “Yalancı” temalarının Gezi’yle ilgili tweetlerdeki medya paylaşımlarında da ilk sırada olduğunu hemen hatırlatalım.

“Yalan” dan sonra Gezi lehine atılan tweetlerde üçüncü önemli kavramın ise “Direniş” olduğu görülüyor. “Direnmek” ve “Direniş” üzerine toplam 5 bin 210 tweet atılmış.

 Gezi’ye karşı tweetler

Tam bu noktada Gezi karşıtı tweet’lere bakmak gerekiyor. Zira saydığımız hashtag’ler ve Gezi’yi destekleyen ilk üç kavramdan sonra yoğunluk olarak gezi karşıtı etiket ve kavramlar sıralanıyor. Gezi karşıtı hashtag’lerin başını ise 5 bin 47 kez tekrarlanan ve genel sıralamada en yoğun dördüncü hashtag olan #ihanetinyıldönümügezi etiketi çekiyor. Bu etiketle yazan kullanıcıların da bir kısmı aynı anda #geziparkı etiketini kullanılırken, önemli bir kısım kullanıcı da Gezi’ye karşı tavrını yalnızca #geziparkı etiketi altında göstermeyi tercih ediyor.

Gezi karşıtı Twitter kullanıcılarının 140 karakter içinde en fazla geçirdiği kavramlar “Hain” “Hainlik” ve benzerleri.  Bu kelimeler 66 bine yakın tweet içinde 3 bin 368 kez tekrarlanmış. “Hain” kavramına bin 52 kez tekrarlanan “İhanet” ve benzerlerini de dahil edersek, ihanet ve hainlik kavramlarının kullanım sıklığı 4 bin 420’ye ulaşıyor.

Gezi karşıtlarının ikinci sırasını ise “Terör”, Terörizm” ve “Terörist” kavramları işgal ediyor. 2 bin 839 kez tekrarlanan “Terör” kavramını “camiye ayakkabıyla girme” ve “camide içki içme” iddiaları izliyor. #camiyeayakkabıylagirilmez etiketi  bin 528 kez kullanılırken aynı konuya referans veren “İçki”, “İçtiler” içmişlerdi” gibi kelimeler, atılan tweet’lerde bin 389 defa geçiyor.

Yeşil küme Gezi için destek atılan tweetlerde kullanılan en popüler kavramları gösterir. Kırmızı küme ise karşıt tweetlerdeki en popüler kavramları. Sarı kümede lki tarafın kullandığı kavramlar var.

Yeşil küme Gezi için destek atılan tweetlerde kullanılan en popüler kavramları gösterir. Kırmızı küme ise karşıt tweetlerdeki en popüler kavramları. Sarı kümede lki tarafın kullandığı kavramlar var.

Tartışma ve kutuplaşmanın argümanları

Üç gün boyunca atılan tweetlerde geçen diğer kavramlara da bakıldığında Gezi olaylarının üçüncü yıldönümünde hemen her konuda olduğu gibi iki kutuplu keskin bir tartışmanın devam ettiği görülüyor.

Bir taraf olayları unutmayacağını, hep hatırlayacağını söyleyip karşı tarafı yalancılıkla suçlarken; savlarını direniş, eylem, diktatör, özgürlük, devrim gibi kavramlar üzerine inşa ediyor. Gezi günlerini daha çok “Ruh”, “Gezi ruhu”, “Güzel”, “Mücadele” kavramlarıyla eşleştiriyor, kendini tanımlarken “Çapulcu” ve “Halk” gibi kelimeleri kullanmayı tercih ediyor.

Diğer taraf ise Gezi olaylarını eleştirirken “Darbe”, “Hain”, “İhanet”, “Terör”, “Terörist” kavramlarını kullanıyor.  Camide içki içilmesi ve camiye ayakkabı ile girilmesi iddiaları bu kesimin en çok tekrarladığı konu olarak göze çarpıyor. Bu kullanıcılar da karşı taraf çin, “gezici”, “vandal”, “Kemalist”, “Gezizekalı” hatta “Sorosçu” gibi  nitelendirmelerde bulunuyor.

Her iki tarafın da kullandığı, Gezi’den yana veya Gezi’ye karşı olarak ayırt edilemeyecek kavramlar ise aslında “Gezi” tartışmasının hangi zemin üzerine inşa edildiğini gösteriyor. “Gezi” kelimesi 7 bin 350 tekrarla elbette her iki tarafın en sık kullandığı kelimelerin başında geliyor. İzleyen  kelimeler ise tartışma zeminini gösteriyor. Bunlar kullanım sıklığı itibariyle Polis, Erdoğan, Hükümet, Genç-Gençlik, Yıkmak-yıkacağız- yıktırmayacağız vb., Gazete-Gazeteci, Toma, Taksim, Kardeşlik şeklinde sıralanıyor. Bir başka deyişle “Gezi” aslında bir parkın adı olmaktan öte, hükümetin, gençliğin, polisin ve basının  tartışıldığı bir zemini ifade ediyor.

Farklı kümelerde kullanılan kavramların frekans üzerinden karşılaştırması

Farklı kümelerde kullanılan kavramların frekans üzerinden karşılaştırması

Veri görselleştirme: İvo Furman

Yorum yazın