İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Kadir Topbaş, üçüncü dönem için adaylığı dün Başbakan Tayyip Erdoğan tarafından açıklanır açıklanmaz #KadirTopbaş etiketiyle Twitter’da “trending topic” (TT) oldu. Topbaş mikro blog sitesi Twitter’da, hakkında en çok konuşulan isimlerden biri olarak göründü.
Yüzlerce farklı hesap #KadirTopbaş etiketiyle aynı anda aynı iletileri paylaştı: “Bilge adam…”, “İyi çalıştı.. Eserleri ortada..”, “Kadir Abi… Başka söze gerek yok… Bilen biliyor…”, “Laf değil hizmet üreten Başkan…”, “İstanbul kültürünü tanıyan, bilen başkan…” gibi…
Aynı anda atılan binlerce aynı tweet, bu iletileri gönderen hesapların aynı kişiler tarafından yönetilip yönetilmediğini düşündürdü. Haber, basında “AKP’nin Tweeter’da robot hesapları mı var?” gibi başlıklarla yer buldu.
Hesaplar sahte
Bu iletileri gönderen hesaplar incelendiğinde soruyu cevaplamak oldukça kolay: Çünkü hesapların hemen hepsi sahte.
Aynı anda aynı iletileri gönderen Twitter hesapları aynı gün açılmışlar:
Örneğin aynı dakikada “#KadirTopbaş İyi çalıştı.. Eserleri ortada..” yazan yazir Caymaz (@YazirC), yavuzhan Erden (@n_erden), Hadiye Anat (@AnatKaa) ve mukremin Albatu (@IAlbatu) kullanıcı ismine sahip hesaplar 9 Kasım’da aktif hale gelmiş.
Hesapların hepsinin bugüne kadar attığı tweet, takipçi ve takip edilen sayıları da aynı. (70 tweet, takip edilen 34 ve takipçi 3 kişi.)
Yine aynı tarihte açılan cenger Ayim (@ayim_e), maye Duze (@DuzeEh), valih Alungan (@MeValih), memluk Berkuk (@BerkukM), nesegul Eldem (@HmetyaE) gibi hesaplar için de benzer profil geçerli (67 tweet, takip edilen 34 ve takipçi 5 kişi.)
Hesapların sadece #KadirTopbaş etiketiyle paylaştığı iletiler değil, açıldıkları tarihten bugüne attıkları tüm tweet’ler de aynı. Üstelik aynı yazım hatasını tekrar ederek..
Örneğin cenger Ayim (@ayim_e), maye Duze (@DuzeEh), valih Alungan (@MeValih), memluk Berkuk (@BerkukM), nesegul Eldem (@HmetyaE) hesapları 9 Kasım’da şu iletiyi paylaşmış: “Kasımda aşk başkadır, ama işin kötüsü ben yanlızım”
Profil fotoğrafları
Hesapların sahteliğini ele veren bir başka şey de profil fotoğrafları:
Örneğin hadiye Anat @AnatKaa isimli kullanıcının profili gerçekte Sharma Nipun’a ait. Fotoğrafa indiatimes.co ya da vebidoo.com gibi sitelerden ulaşmak mümkün.
Aynı şekilde yekpare Baylam (@ABaylam) isimli kullanıcının profili de, ABD’li aktris ve manken Amber Laura Heard’ın Sabah gazetesindeki “çıldırtan pozlarından” biri.
nesegul Eldem’in (@HmetyaE) çekik gözlü profil fotoğrafı ise Japonca yayın yapan hearth.jp adresli bir sağlık sitesinden alınmış.
AKP-Cemaat tartışmasındaki taktikler
Radikal’den Alpbuğra Bahadır Gültekin, 21 Kasım’da “Twitter’da strateji savaşları” başlıklı analizinde AKP ve Gülen cemaatinin dershane tartışmasında Twitter’ı nasıl kullandığını incelemişti. Gültekin’ın somut örneklerle destekliği analizi şu sonuca varmıştı:
“(…) Savaşın belkemiğini ise manipülasyona neden olan sahte hesaplar oluşturuyor. Belirli bir merkezden, önceden belirlenmiş tweet’leri atan sahte hesaplarla, Twitter gündemi oluşturuluyor. Toplumun bir kesimi yönlendirilirken, ülkenin de alternatif gündemi belirleniyor.”
Nasıl yapılıyor?
Gültekin’in haberinde görüşüne başvurulan Sosyal Medya Uzmanı Gülden Keçeci‘ye göre hashtag’ler (etiket), sahte hesaplar ve doğal olmayan yollar aracılığı ile de TT’ye sokulabiliyor. Keçeci şu bilgileri veriyor:
“Sıkça kullanılan yöntemlerden biri yazılım kullanmak. Bunun için öncelikle, belirli sayıda sahte hesap açılıyor. Daha sonra bu hesaplar uygulamaya bağlanıyor. Trend listesine giriş yapılması istenen hashtag ile ilgili farklı twit’ler hazırlanıyor. Ve bu twit’ler, yazılan uygulama sayesinde o sahte hesaplar üzerinden paylaşılıyor. Bu işin manuel ve zorlu tarafı. Bunun yanında bir başka yöntem de ücretini ödeyerek takipçi satın almak. Burada da çok takipçili çeşitli hesaplar ücret karşılığında satılabiliyor. Bu hesaplarla da diğer kullanıcıların yazdığı twit’ler paylaşılabiliyor.”