İstanbul’da evcil köpek sahiplerinin havyanlarına ait dışkıları temizlememesi ve bu eylemlerin cezasız kalması tartışma konusu.
Belediye temizlik işçileri, görev tanımlarında olmadığı halde dışkıları temizlemek durumunda kaldıklarını, ceza kesme yetkisi olan zabıta kanuna rağmen yaptırımın pratikte uygulanamadığını dile getiriyor.
HaberVesaire‘nin konuştuğu bir temizlik görevlisi, köpek sahiplerinin dışkıyı bilerek temizlemediğini ve bu nedenle “kendini aşağılanmış hissettiğini” söylüyor.
“Sorunun kaynağı köpek gezdiriciler”
(Fotoğraf: Gökhan Tan)
Beşiktaş Teşvikiye mahallesinde yaşayan Orkide Güngör, senelerdir yere bakmadan bir kez bile yürüyemediğini, kafasını yoldan kaldıramadığını söylüyor. Güngör, toplanmayan dışkıların, köpek sahiplerinden ziyade toplu köpek gezdirenlere ait olduğu görüşünde:
“Sokaklar resmen mayın tarlası. Dışkıyı toplamamak insanlarda alışkanlık haline geldi; uyarmak bile işe yaramıyor. Hayvan sevmek bu değil, besliyorsanız her şeyiyle ona bakman, pisliğini de temizlemen lazım.”
Temizletme yöntemi: Göz göze gelmek
Teşvikiye mahallesinde bir hediyelik eşya dükkânı işleten Berna Çıkınoğlu Sunay, dükkânının önündeki köpek dışkılarını temizletebilmek için sahipleriyle göz teması kurmaya çalıştığını söylüyor:
“İnsanlar ancak sizin baktığınızı görünce utanıyor ve köpeğinin dışkısını topluyor. Göz göze gelmediğiniz insanlar ise dışkıyı bırakıp, etrafına baka baka yürümeye devam ediyor.”
Çıkınoğlu Sunay’a göre insan yoğunluğunun daha fazla olduğu sokaklarda köpek sahipleri daha dikkatli davranıyor ancak tenha sokaklarda sorun devam ediyor.
Temizlik işçisi: “Sanki benim görevimmiş gibi…”
Bebek Mahallesi’nde görev yapan temizlik işçisi E.’ye göre köpek sahibiyle göre göz göze gelmek bile insanların köpeklerinin dışkısının sorumluluğunu üstlenmesi için yeterli olmuyor:
“Her gün karşılaştığım köpek sahiplerinin neredeyse yarısı dışkıları temizlemiyor. Göz göze geldiğimizde ise bile bile köpeğinin dışkısını bırakıp gidenler var. ‘Sen temizle, ben niye temizleyeyim?’ diyen oluyor. Sanki benim görevimmiş gibi gözüme bakıp, bırakıp gidiyorlar.”
Temizlik işçisi E., köpek dışkısı temizlemenin görev tanımlarında bulunmadığını, buna rağmen vatandaşları rahatsız etmemesi için amirlerinin dışkıların temizlenmesini istediğini söylüyor. Toplu köpek gezdirenlerin ise dışkıları hiçbir şekilde toplamadığını, uyarıldıklarında ise kavga çıkartıp temizlik çalışanlarını korkutmaya çalıştığını ekliyor.
Dikilitaş mahallesinde görev yapan temizlik işçisi Ş., park çevrelerinde köpek dışkısı sorununun büyüdüğünü belirtiyor. Belediyenin bir yaptırım uygulaması gerektiğini düşünen Ş., karşılaştığı köpek sahiplerini uyardığını ama bir işe yaramadığını söylüyor. Ş.’ye göre erkek köpek sahipleri ise kadınlara kıyasla daha umursamaz.
Beşiktaş Belediyesi: “Keşke ceza yetkimiz olsa”
Beşiktaş Belediyesi Temizlik İşleri Müdürlüğü’nden Çağlar Ateşçi‘ye göre ilçede köpek dışkılarıyla ilgili en çok şikâyet Ihlamurdere, Bebek sahili ve park çevrelerinden geliyor.
Ateşçi, şikâyetçi vatandaşların sorunun çözümünden çok sokakların yıkanmasını talep ettiğini söylüyor:
“Belediye çalışanları sabahın erken saatlerinde ana hatlardan başlayarak temizlik yapıyor ve gereken yerlerde sokakları yıkıyor. Bu tarz pisliklerin olduğu yerlerde çok fazla yıkama talebi geliyor. Ancak temizlik saatinde insanların köpek gezmesi nedeniyle yıkanan sokaklar dışkılarla tekrar kirleniyor. İşçilerimiz temizledikleri sokakları dışkılar yüzünden baştan temizlemek durumunda kalıyor.”
Ateşçi, İstanbul gibi su sorunu olan bir kentte sokakları yıkamanın, şebeke suyu yerine yeraltı suyu kullanılsa bile israfa neden olduğunun da altını çiziyor. Ancak çözüm için ellerinde yetki olmadığını söylüyor:
“Çalışanlarımız kirliliğe neden olanları görse bile cezai işlemde bulunamıyoruz. Zabıtanın yetkisi var fakat zabıta da köpek sahiplerinin peşinde dolaşamayacağı için müdahale edemiyor. Keşke Temizlik İşleri Müdürlüğü’nün bir yetkisi olsa.”
Zabıta: “Encümen onayı gerekiyor”
5326 Sayılı Kabahatler Kanunu‘na göre belediye zabıtasının köpek dışkısını temizlemeyenlere belediye sınırları içerisinde ceza kesme yetkisi var. Beşiktaş Belediyesi’nde görevli bir zabıtanın HaberVesaire’ye verdiği bilgiye göre zabıta, hem “çevreyi kirletme” hem de “çevreyi rahatsız etme” kabahatleri gerekçesiyle idari para cezası kesebiliyor.
Ancak pek çok zabıtaya göre bu ceza, pratikte uygulanabilir değil.
Şişli Belediyesi zabıta görevlisi Sercan Gülerman, köpeklerinin dışkısı toplamayanlara ancak olay anında yaptırımın uygulanabileceğini savunuyor.
Zabıtanın, köpek ve sahibini olay anında görmesi durumunda tutanak tutabileceğini belirten Gülerman, tutanağı belediye encümenine göndermeleri gerektiğini ve encümenin cezayı onaylanması gerektiğini aktarıyor. Gülerman’a göre “yaptırım sadece yönetmelikte kalıyor” ve fiilen uygulanamıyor. Belediyenin hayvan sahiplerini takip edebilecek personeli olmadığını zabıtanın bu sebeple meseleyi göz ardı ettiğini belirtiyor.
