Medya Araştırmaları Derneği (MEDAR) tarafından The Guardian Foundation işbirliği ve Norveç Sosyal Bilimler Derneği desteğiyle Şubat-Mayıs 2018 döneminde gerçekleştirilen “Profesyonel Gazetecilerin Alternatif Medya ve Yurttaş Haberciliği Algısı” başlıklı araştırmanın sonuçlarına göre medya çalışanlarının yarıya yakını OHAL nedeniyle kendi sosyal medya paylaşımlarına otosansür uyguluyor.
Ana akım TV, gazete, ajans, internet medyası ve yerel yayınlardan, muhabir ve yönetici konumdaki 306 gazeteciyle yüzyüze ve telefonla yapılan görüşmelerde, “OHAL koşulları sosyal medya kullanımınızı etkiledi mi?” sorusuna gazetecilerin yüzde 40,5′i “Evet” yanıtını verdi. Yüzde 59,5‘lik kesim ise OHAL’den etkilenmediğini ifade etti. Sosyal medya kullanımının etkilendiğini söyleyen gazetecilerin yüzde 82,3‘ü “OHAL’den sonra siyasal açıdan bir risk oluşturan paylaşımlardan kaçınıyorum” derken yüzde 15,3‘ü, OHAL’den sonra riskli olabileceğini düşündüğü eski paylaşımlarımı sildiğini söyledi. Bu gazetecilerin yüzde 8,1‘lik bölümü ise OHAL’den beri içerik üretmeden sadece başkalarının içeriklerini beğenip paylaşma yolunu seçti.
Araştırmada, “OHAL koşulları sosyal medya kullanımınızı etkiledi mi?” sorusuna “Hayır etkilemedi” yanıtını veren yüzde 59,5‘lik kesime ise “Sosyal Medya paylaşımlarınız yüzünden resmi veya gayrı resmi baskı gördünüz mü?” sorusu yöneltildi. Bu kesimin yüzde 73,9‘u baskı görmediğini söylerken yüzde 26,1‘lik kesim ise çeşitli şekillerde baskı gördüğünü ifade etti. Baskı görenlerin de yüzde 65‘i sosyal medyada küfür, hakaret, troll saldırısıyla karşılaşırken yüzde 43,8‘i ailesinden ve/veya sosyal çevresinden uyarı aldığını belirtiyor. Baskı gördüğünü söyleyenlerin yüzde 30‘u ise ölüm veya saldırı tehdidi ile karşılaşmış.
OHAL sonrasında sosyal medya paylaşımlarına sınırlama getiren yüzde 40,5‘lik kesimle, sosyal medya paylaşımlarına aynı şekilde devam ederken baskı gördüğünü ifade eden gazeteciler birlikte değerlendirildiğinde, araştırmaya katılan gazetecilerin toplamının yaklaşık yüzde 56‘sının sosyal medya paylaşımlarının OHAL döneminden etkilendiği görülüyor.
Gazetecilerin sosyal medyada paylaştığı içerik türleri de OHAL’le ilgili verilen yanıtlarla paralellik taşıyor. Gaızekecilerin yüzde 38’lik bölümü sosyal medyada siyasi içerikli paylaşımlarda bulunurken yüzde 20’si siyasi konuları hiç paylaşmamayı, yüzde 15’i de “Nadiren” paylaşmayı tercih ediyor. Gazetecilerin en fazla paylaştığı konular ise yüzde 53’le “Sosyal içerikli paylaşımlar”, yüzde 45,8’le “İnsan hikayeleri” ve yüzde 40,2’yle “Kültür sanat içerikleri”.
Araştırmaya göre gazetecilerin yüzde 90,8’i Twitter, yüzde 87,6’sı Facebook, yüzde 73,5’i ise Instagram hesabına sahip. Gazeteciler bu hesapları yüzde 93,1 oranında “Haber, bilgi takibi ve paylaşımı” için, yüzde 59,5 oranında da kendi oluşturdukları içerikleri paylaşmak için kullanıyor. Haber toplama sürecinde en fazla kullanılan sosyal medya platformu yüzde 84,1’le twitter olurken Facebook yüzde 31,8’le ikinci sırada geliyor. Haber toplama sürecinde en sık kullanılan mesajlaşma uygulamaları ise yüzde 94,5’le Whatsapp, yüzde 16,9’la Telegram, yüzde 16,4’le Facebook Massenger ve yüzde 13,9’la Twitter DM.