Gündem İstanbul Kültür Mirası

Galataport zorunlu göçe neden olacak

Yazan: Fırat Yalçın

İhale ve yapım aşamasında epey tartışmaya neden olan Galataport, şimdi de yükselttiği emlak değeriyle bölge halkını ve küçük esnafı zorluyor.

İstanbul’un en pahalı ve en tartışmalı projelerinden biri olan, anayasanın 43’üncü maddesi ve Kıyı Kanunu’na aykırı olduğu gerekçesiyle kamuya ait olan sahil şeridine halkın erişimini engellemekle suçlanan, kentin tarihi binalarını yok ettiği ve şehrin dokusunu bozduğu iddia edilen ve kamuoyunda “Galataport” olarak bilinen Salı Pazarı Kruvaziyer Limanı Projesi’nin 29 Ekim’de açılmasıyla projenin kurulduğu bölgede rant ve kira konuları yeniden gündeme geldi.

Galataport Projesi, Mimarlar Odası ve Şehir Plancıları Odası’nı, hükümet ve ihale sahipleriyle çok kez karşı karşıya getirmişti. Alışveriş merkezlerinin kamusal alan olmadığı, kıyıların zapt edilmesinin yasalara aykırı olduğu, proje planının “kruvaziyer liman” iddiasıyla yapıldığı ancak limanda amaç dışı fonksiyonlar olduğu gerekçesiyle tartışmaların günümüzde de devam ettiği Galataport, inşaat esnasında gereken önlemlerin alınmadığı ve çevre binaların hasar gördüğü iddialarıyla bugün bölge halkını tedirgin etmeyi sürdürüyor.

Bölge esnafı ve bölgede faaliyet gösteren emlâkçiler, değişen doku ve artan rant nedeniyle bölge sakinlerinin ve küçük esnafın kısa sürede göç etmek zorunda kalacağını düşünüyor. Proje, dev kruvaziyer gemilerin yanaşacağı bir liman, lüks otel ve restoranlar, alışveriş merkezi ve müzeler içeriyor.

Galataport’un, Karaköy rıhtımından Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fındıklı Kampüsü’ne kadar uzanan 1.2 kilometrelik sahil şeridindeki esnafı nasıl etkilediği merak konusu iken esnaf gerek inşaat sürecinde gerekse açılışın ardından çeşitli sorunlar yaşadığını ifade ediyor.

Proje kapsamında, bölgede bulunan 20 nargile kafenin tamamının 2015’te kapatılması ve 20 yıldır aynı yerde hizmet veren Karaköy Lokantası’nın projenin verdiği maddi zarar sebebiyle binasını boşaltması bugün bölgede bulunan esnafın ne durumda olduğu sorusunu akıllara getiriyor.

“Kiralar uçtu, bölgede rant oluştu.”

Halil İbrahim Köse Fotoğraf : Asena Tunca

2004 yılından beri bölgede hizmet veren bir aile işletmesi olan Fasüli’nin işletme müdürü Halil İbrahim Köse Galataport’un açılmasıyla birlikte kiraların fahiş seviyeye çıktığını ve rantın önüne geçilemediğini ifade ederken, gerek inşaat gerek açılış sonrası, bulundukları konum gereği projeden fazlasıyla etkilendiklerini belirtiyor.

Köse, inşaat sürecinde açık olduklarını fakat inşaat alanı içinde kalmaları nedeniyle açık olduklarının anlaşılmadığını bu sebeple aşırı bir gelir kaybı yaşadıklarını ifade ederken, açılış sonrasında da kira fiyatlarıyla nasıl mücadele edecekleri konusunda endişeli olduklarnı vurguluyor.

Zafer Erdaş Fotoğraf : Asena Tunca

Bölgenin eski esnafı, kira artışları ve rant karşısında hayatta kalma mücadelesi verirken, Galataport projesi içinde kendiye yer bulan işletmeler hallerinden memnun.

Galataport şubesiyle İstanbul’daki yirminci şubesini açan CookShop işletme müdür Zafer Erdaş,  projenin büyük bir atılım olduğunu ve uluslararası çapta hizmet vereceğini belirtirken, gelecekten çok umutlu olduklarını ve mekânları özelinde büyük kazanç beklediklerini söylüyor. Galataport’un büyük bir cazibe merkezi olacağının altını çizen Erdaş, açılıştan itibaren burada olduklarını ve hedef kitlelerinin zaten Türkiye nüfusunun yüzde 5’lik bir dilimini oluşturduğunu hatırlatırken, yurtdışından gelecek misafirlere de rahatlıkla hizmet verebileceklerini belirtiyor.

“Emlak fiyatları yüzde 50 arttı.”

Melih Erkenci Fotoğraf : Fırat Yalçın

Proje daha inşa halindeyken, bölgedeki emlâk değerleri üzerinde  büyük bir etki yarattı. “Galataport projesi bölgeyi olumlu anlamda etkiledi” diyen emlakçı Melih Erkenci, proje daha başlangıç aşamasındayken tarihi bölgede âtıl vaziyette duran bina ve işhanlarının tekrar konaklama ve ticarete uygun hale getirilmeye başlandığını belirtiyor: “Bunların yeniden kazanılmasıyla Beyoğlu Kültür Yolu da yeniden açılmış oldu. Tabii bu durum insanları yeniden bölgeye yönlendirince emlak fiyatları da yüzde elli arttı.” Erkenci, bu artışa rağmen şu anda satacak veya kiralayacak yapı bulmakta zorlandıklarını da ifade ediyor.

Kiralarda meydana gelen artışlarla beraber daha önce bölgede yaşayanların bu kiraları karşılamalarının zor göründüğünü söyleyen Erkenci, Galataport projesinin oturmasıyla birlikte bölgede oturanların profilinin de büyük ölçüde değişeceğini düşünüyor.

Yorum yazın