İnan Parlak
Yoğun ve stresli bir öğrenim yılından sonra üniversite adayları ÖSS’ye girdi ve ardından tercih zamanı geldi. Adaylar şimdi de tercih sürecinde üniversitelerini, bölümlerini ve ilerdeki mesleklerini seçmeye çalışıyorlar. Biz de bu süreçte adayların nelere dikkat etmesi gerektiğini, tercihlerde nelerin değiştiğini, üniversitelerini nasıl seçip neler yapmaları gerektiğini İstanbul Bilgi Üniversitesi Yaşam İçin Tercih Günleri’nde üniversite adaylarına danışmanlık yapan Sait Gürsoy’la konuştuk.
Gürsoy, bu yıl kontenjanların yaklaşık 152 bin arttığına, ayrıca lisans programları için barajın 185 puandan 165 ‘e çekildiğine, ön lisans programları için de 165 puandan 145’e düşürüldüğüne dikkat çekerek, bu artış nedeniyle adayların hangi puan türünden tercih yapacaklarsa o puan türünden genel başarı sıralamasıyla tercih etmek istedikleri bölümün son öğrenci sayısını karşılaştırması gerektiğini ifade ediyor.
“Başarı sırası 30 bin olan bir aday, tercihlerine 25 binden başlar, 60 bin’e kadar getirebilir.” diyen Gürsoy, adayların bu yelpazeyi geniş tuttukları oranda kazanma şanslarının da artacağını söylüyor. Ayrıca kontenjanların artırılması ve barajların düşürülmesi nedeniyle vakıf üniversitelerine girmek için lisans programlarında 165 ve üstü, ön lisans programlarında da 145 ve üstü yeterli oluyor.
4 yıllık olmazsa, 2 yıllık
Meslek lisesi mezunları, liseyi bitirdikten sonra direkt olarak 2 yıllık programlara sınavsız geçiş hakkını kullanarak girebiliyorlar ancak normal liselerden mezun olanlar sınava girip üniversiteyi kazanmak zorunda.
Sait Gürsoy, adayların 4 yıllık bir yere girememelerin durumunda 2 yıllık yerleri tavsiye ediyor zira aday, 2 yıllık bir meslek yüksek okulunu bitirdiğinde, dikey geçiş sınavıyla 4 yıllık bölümlere geçebiliyor. Ayrıca tercih yaparken 4 yıllık ya da 2 yıllık bir sınırlama bulunmuyor yani adaylar sıralamalarında hem iki yıllık hem 4 yıllık bölümlere birlikte yer verebiliyorlar.
Adaylar için bazı önemli noktalar
Üniversite adaylarının tercih yaparken dikkat etmesi gereken bazı noktaları Sait Gürsoy şöyle sıralıyor:
– Adaylar tercih sıralarına ve puan durumlarına göre üniversitelere yerleştiriliyorlar. Ama iki adaydan düşük puan alan tercihini birinci sıraya yazarsa, yüksek alan tercihini son sıraya yazsa bile hangi adayın puanı yüksektese tercih sırasına bakılmaksızın puanı yüksek aday üniversiteye yerleştiriliyor.
– Meslek lisesi mezunları kendi meslekleri dışındaki yerleri seçtiklerinde katsayı farkıyla karşılaşmaya devam ediyorlar. Açık Öğretim’e kayıt yaptırmak isteyen adaylar da diğer tercihler gibi aynı şekilde tercih listesinde yer alıyor.
– Tercihler için bir diğer önemli konu da okul birincilerinin durumu. Okul birincileri, hem genel kontenjana göre hem de okul birincilerinin kontenjanına göre aynı bölümü iki kez tercih edebiliyorlar. Ancak bu hakkı yalnızca bu yıl için kullanabildiklerini unutmamaları gerekiyor.
– Adayların bir yeri kazanmaları durumunda, kayıt yaptırsın ya da yaptırmasın, bir dahaki ÖSS’de puan kaybına uğruyorlar.
– Özel koşullu bölümleri seçen adaylar seçtikleri bölümü kazansalar dahi şartları özel koşullara uymuyorsa, bir yere yerleşemiyorlar. Bu yüzden adayların özel koşulları dikkatlice okumaları gerekiyor.
– Adayın hem puanla hem de özel yetenek sınavıyla kazanması durumunda ise aday arzu ettiği programı seçebiliyor.
Nasıl bir üniversite seçmeli
Sait Gürsoy adaylara üniversite tercihlerini yaparken şunları gözönünde bulundurmalarını tavsiye ediyor;
– Üniversitelerin eğitim dili Türkçe mi İngilizce mi? Ayrıca bu dillerin yanında yabancı dil olarak hangi diller veriliyor?
– Adaylara seçtikleri üniversitelerde yatay geçiş ve çift diploma ya da yan dal sertifikası alma imkânı veriliyor mu?
– Öğretim görevlileri uluslararası düzeyde bir yere sahip mi? Aynı şekilde seçilen üniversitelerin uluslararası bağlantıları yani Erasmus ya da diğer programlarla dünya üniversiteleriyle işbirliği var mı?
– Üniversitenin sosyal yaşamı, kütüphanesi, sağlık, spor ve sosyal kulüp olanakları ne düzeyde?
Tercihlerde üniversite mi, meslek mi önemli?
Her üniversite adayı isim yapmış bir üniversiteye girdiği zaman, hangi bölüm olursa olsun üniversitesinin ona vereceği etiket sayesinde kolayca iş bulabileceğini düşünüyor ve genellikle tercihlerini üniversite ismine göre seçiyor. Bu yüzden pek çok aday, üniversitesini seçiyor ancak istediği bölümü seçmiyor, belirli bir üniversitede okuyabilmek için ilgi alanında olmayan bölümleri tercih edebiliyor. Sait Gürsoy, bu durumun mezun olduktan sonra adayın mutsuz olmasına yol açtığını ifade ediyor.
Günümüzde artık mesleklerin üniversitelerden daha önemli duruma geldiğini söyleyen Gürsoy, bu yüzden adayın üniversite yerine istediği mesleği veren üniversiteyi seçmesini tavsiye ediyor.
