Okumayı öğrendikten sonraki ilk doğumgünümde annem ve babamdan aldığım, JM Barrie’nin ünlü eseri Peter Pan, bir kenara fırlatmak yerine üzerine titrediğim ilk hediyem olmuştu. Baştan sona resimli, ciltlenmiş kitabı diğerlerinden ayıran; ölümsüz diyardan gelen maceracı karakter Peter Pan isminin benimki, hayalperest büyük kızkardeş Wendy isminin ise ablamınkiyle değiştirilmiş olmasıydı. İki çocuğun kendi isimlerini büyük bir klasiğin sayfalarında görmesi tarif edilemez bir zevk, okuma alışkanlığı edinmede büyük bir itici güçtü.
Londra merkezli Freedom from Torture’un (İşkenceden Kurtuluş Kurumu) düzenlediği açık arttırmaya katılmamda, bu hissi yeniden yaşama arzusunun etkisini inkâr etmem imkânsız. Dürüst olmak gerekirse, ismimin yalnızca aile kitaplığımızda bulunbilecek iki kopyada değil, bir romanın tüm baskılarında olabileceği düşüncesi dahi web sitesine girip online bir teklif yapmam için yeterliydi.
Katılımcılarına edebi ölümsüzlüğü vaat eden, benzersiz açık arttırma; “Yazarlar İşkenceye Son Noktayı Koyuyor” (Writers putting a full stop to torture) tüm edebiyatseverlerin katılımına açık, küresel bir organizasyon. En sevdikleri yazarın yeni romanındaki karakterlerden birine kendi ismini verebilmek için teklifte bulunacak katılımcılar, dünyanın en yeni esas kız ve esas oğlanları olmak için yarışacak.
Prestijli edebiyat ödülü Man Booker sahibi Julian Barnes, Tracy Chevalier, Alan Hollighurst, Margaret Atwood, Ian McEwan ve Pat Barker gibi on yedi ünlü yazarın yeni roman veya kısa öykülerinde bir karaktere bağışçıların isimlerini koymayı vaat ettiği açık arttırma, roman sayfalarındaki sonsuzluğunuzu garantilerken işkence mağdurları için de hatırı sayılır bir destek sağlamayı amaçlıyor.
Organizatörlerden Katy Pownall, “Dünya dinlerinin bahşettiği herşeyi bir kenara bırakın. Bu etkinlik ölümden sonra yaşamı şimdi ve garantili olarak sunuyor” diyerek aksini iddia etmesi zor bir açıklamada bulunuyor. Etkinliğin temel mantığı hiçbirimize yabancı değil. Ölümsüzlük yine hayranlık duyduğumuz tüm mitolojik ve gerçek karakterleri “kahraman”lara çeviren bir bedelle kazanılıyor. Sonsuzluğun ücreti önemi inkâr edilemeyecek denli büyük bir yanlışa karşı takınacağımız tavır. İşkence mağdurlarının rehabilitasyonu amacıyla bağışlanacak tüm açık arttırma geliri, üzerinde insanlık onuruyla bağdaşmayan her tip muameleye maruz kalan bireylere yardım amacıyla kullanılacak.
Eski ismi Medical Foundation for the Care of Vicims of Torture (İşkence Mağdurları için Tıbbi Yardım Kurumu) olan topluluk, kar amacı gütmeden, yaklaşık 30 yıldır mağdurlara tıbbi ve yasal yardım sağlayan köklü bir kuruluş. Bügüne dek 50 binin üzerinde işkence kurbanına yardım eli uzatan örgütlenme, travmatik deneyimler yaşamış on binlerin yeni bir hayat inşa edebilmesini sağlamış bir yapılanma.
Organizatör Katy Pownall etkinliğe ilişkin, “Edebiyatın göz ardı edilemeyecek karanlık bir yönü var. Büyük yazarların tümü bu gizeme karşı konulmaz bir çekim duyuyor. Tek yaptıkları karanlığa adım atmak değil. Onları ‘büyük’ kılan, karanlıktan aydınlığa taşıdıkları” diyor. Pownall’a göre, yaratıcı yazarlığın işkence kurbanlarının iyileşme ve rehabilitasyonuna katkı sağlaması, çaba dahi gerektirmeyen, doğal bir sürecin sonucu. “Travmanın üstesinden gelebilmek için edebiyat, kurgu ve yaratıcılığın kusursuz örneklerine yönelmek normal ve sağlıklı bir seçim. Kendilerini yeniden keşfetmeleri gereken bu cesur insanlar için sanat ve edebiyat bit tür terapi” görüşünü savunuyor, Pownall.
Etkinlik direktörlerinden Katja Janus’a göre ise “Yazarlar İşkenceye Son Noktayı Koyuyor”. Sanatın temel fonksiyonu olan yeni kitlelere erişme işlevini ustaca kullanan eşsiz bir organizasyon gerçekleştirmeyi hedeflediklerini anlatan Janus, “Etkinlik planlayan herkes için kültür sanat öğeleri adeta bir kurtarıcı. Eğlenceli bir açık arttırma, edebiyat gibi saygın ve ilgi çekici bir tema ile planlandığında, hem çok önemli bir konuda farkındalık yaratmış, hem de katılımcılara heyecan verici bir gece yaşatmış oluyoruz” diyor. Diğer yandan da, tüm bağışçıların davetli olduğu salon etkinliğinde şimdiye dek toplanan 15 bin Euro’luk yardımın katlanarak artacağını umuyor.
Etkinliğe henüz adı konmamış bir karakterini bağışlayan, dünyaca ünlü, çok satan roman İnci Küpeli Kız’ın (The Girl with the Pearl Earring) yazarı Tracy Chevalier, organizasyon basın bülteni için verdiği röportajda, kahramanını şu sözlerle tarif ediyor: “Yeni romanım için çetinceviz bir ev sahibesine ihtiyacım var. Karakterin romandaki ilk cümlesi ‘Evimde hasta ve sarhoşlara yer yok. Parkemde göreceğim ufacık bir kusmuk ile kendinizi kapı önünde bulursunuz’ olacak. Kim bu kadın olmak istemez ki?” Chevalier bu sorusunda pek de haksız değil, Ben de, yalnız iki nüshası bulunan ölümsüz bir eserde, yaşlanmayan çocuk Peter Pan olabilmenin haklı gururunu yaşadığım yılların ardından, belki de ismimi sayısız kütüphaneye sert bir ev sahibesi olarak taşımanın vakti gelmiştir diye düşünüyorum.
Siz de ölümsüzlüğe bir tıkla erişmek ve kahramanlığa giden kestirme bir yol keşfetmek istiyorsanız, açık arttırma 21 Kasım 2014 Cuma günü, Türkiye saatiyle 02.00’ye kadar www.freedomfromtorture.org/fullstop adresinde açık olacak. Katılımınız pek çok hayatı değiştirirken sizinkini de sonsuzluğa taşıyabilir. Kazananlar 25 Kasım Salı günü kurum websitesinden ilan edilecek.
