29 Ekim 2018’de açılan İstanbul Havalimanı, 6 Nisan 2019 itibariyle Avrupa Yakası’ndaki tek havalimanı haline geldi. Havalimanı’nın şehrin dışında kalması ve büyüklüğü nedeniyle yolcular tepkili.
Havalimanı’na tek vasıtayla ulaşmanın tek yolu İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) işlettiği Havaist ve belirli İETT (İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel İşletmeleri) hatları. İETT ‘nin sitesindeki bilgilere göre, İstanbul’un çeşitli semtlerinden İstanbul Havalimanı ‘na 20 farklı hat çalışıyor. İETT’ye bağlı olmasına rağmen Havaist’lerin fiyatları farklı. En ucuz fiyat Arnavutköy-İstanbul Havalimanı, 12 TL iken en yüksek fiyat ise Sancaktepe-İstanbul Havalimanı arasında 25 TL. Eskiden Taksim’den Atatürk Havalimanı’na 11 TL’ye giden yolcular şimdi Taksim’den İstanbul Havalimanı’na 18 TL ödemek durumunda. İETT’nin kendi otobüsleri ise sadece Mahmutbey, Mecidiyeköy, Halkalı ve Atatürk Havalimanı’ndan kalkıyor, çift tarife (Tam bilet için 5,20 TL) ücretlendirme yapıyor. Yolculuk, trafiksiz bir saat 10 dakika sürerken, trafik yoğunluğuna göre iki saat 45 dakikayı bulabiliyor. Taksiyle ise Beşiktaş-İstanbul Havalimanı yaklaşık 50 dakika sürerken, taksimetre 120 TL gösteriyor. Birgün gazetesinin haberine göre, İstanbul Taksiciler Esnaf Odası’nın açıkladığı tahmini taksi ücretleri ilçe ilçe şu şekilde: Arnavutköy 52 lira. Eyüp 60 lira. Sarıyer 112 lira. Ümraniye 145 lira. Beyoğlu 145 lira. Pendik, 247 lira. Şile 272 lira.
Ancak İstanbul Havalimanı’na varmakla yol çilesi bitmiyor. Zira Havalimanı oldukça büyük. Otobüsten indikten sonra, bilet alacağınız kontuarlara yürümeniz yaklaşık 10 dakika sürüyor. Biletinizi aldıktan sonra uçuşunuzun olduğu kapıya ulaşmanız ise ortalama 25 ila 40 dakikanızı alıyor. Bunun başarmak için de iki kat çıkmanız gerekiyor. Her merdivende, havalimanının büyüklüğü ve karmaşasından ötürü yolcuların yönlerini şaşırmaması için “Bana sor” yazılı tişört giyen görevliler var. Görevleri yol tarif etmek. Havalimanı yönetiminin 14 Nisan 2019’da verdiği bilgiye göre her biri günde ortalama yüz kişiye yardım ediyor.
Sadece İstanbul Havalimanı’ndan kalkan uçuşlar için değil, İstanbul Havalimanı’na inen yolcular için de zaman kaybı oldukça fazla. İzmir’den İstanbul’a uçuşumda, uçak yere 00:24’te inmiş olsa da, uçağın yerde gitme süresi (taxi süresi) uzun olduğu için uçaktan 00:55’te ancak iniş başladı. İsminin yayınlanmasını istemeyen bir Türk Hava Yolları hostesi, bu durumun pistin uzaklığından kaynaklandığını belirtiyor: “İstanbul Havalimanı’nda uçakların indiği alan havalimanının biraz dışında kalıyor. Bu sebeple taxi süresi 20-30 dakika sürebiliyor. Bu sürenin kısalacağını düşünmüyoruz.”
Uçaktan indikten sonra, yürüyüşü kısaltmak için yürüyen yollar kullanılmış olsa da valiz alma alanına gidiş yaklaşık 10 dakika sürüyor. Valizinizi aldıktan sonra yürüyüş bitmiyor. Otopark, taksi ve otobüs durakları valiz aldıktan sonra üç kat aşağıda kalıyor. 00:25’te inen uçaktan sonra, otobüse bindiğimde saat 01:44’ü gösteriyordu. Üstelik valiz beklememiştim. Havalimanının içinde toplamda attığım adım sayısı ise 10 bin.
Bu durumda, çoğu otobüs firmasının İzmir-İstanbul arası yolculuğu beş buçuk saat görünürken, İzmir-İstanbul uçuşunun eve varışla beraber dört saat sürdüğünü görüyoruz. Buna İzmir’deki yolculukta eklenirse, süre altı saate çıkıyor. Bu durumda otobüs kullanmak, uçaktan daha hızlı hale gelebiliyor.
İstanbul Havalimanı’nın şehirin dışında, Tayakadın/Arnavutköy’de bulunması çevreye de büyük zarar veriyor. Hem kişisel araçların, hem de otobüslerin harcadığı benzin, havalimanında kullanılan binlerce yürüyen yol ve yürüyen merdivenlerin enerji maliyetleri oldukça fazla.Otis ve Beta Asansörleri, bir çift yürüyen merdivenin fiyatını ortalama 10 bin TL olarak gösteriyor. Bu noktada, hem yürüyen merdivenlerin yapım maliyeti, hem de harcadıkları elektrik büyük bir yük oluşturuyor.
Bir diğer önemli nokta ise, halihazırda ne Sabiha Gökçen Havalimanı’na, ne de İstanbul Havalimanı’na metro ulaşımının olmaması. Yolcuların hem daha uygun fiyatlı olması, hem de trafik derdi olmaması nedeniyle tercih ettikleri metroyu bir süre daha kimse kullanamayacak. Zira Gayrettepe’den İstanbul Havalimanı’na gidecek metronun inşaatı hala sürüyor. Metronun 2020 sonlarına doğru açılması bekleniyor.