Doğa

Floryalı papağanlar

Yazan: Serhan Yorgancı
Serhan Yorgancı

Devrilen bir kamyonun kasasından ya da evdeki kafesten kaçtılar. Ve yaşam alanlarının binlerce kilometre uzağında bir koloni haline geldiler.

Bu habere eşlik eden fotoğraflarda, Florya’da aynı çınarın üzerinde tünemiş en az 50 papağanı göreceksiniz. Üstelik, bu görüntü sadece Florya’da değil İstanbul’un farklı mevkilerinde de mevcut. Kuş gözlemcilerinin forumlarında Gülhane Parkı, Topkapı Sarayı, Yıldız Parkı ve Halkalı’daki askeri alanda yaşadıklarına dair tespitler yer alıyor.

Bu gözlemlerden biri de Atlas dergisi fotoğrafçısı Halim Diker’e ait. Fotoğrafçı, 2006 yılında Fotoktritiksitesinde yaptığı yorumda sekiz yıl evvel Florya’da oturduğu evin çevresinde dört mevsim boyunca yeşil papağan (Psittacula krameri) gördüğünü yazıyordu. Diker o yazıda kuşların Kağıthane’de kaza yapan bir kamyonun kasasından kaçtığını da söylüyordu ki, asıl inanması güç olan da buydu.

Papağanların İstanbul’a gelişini “havaalanı gümrüğündeki bir kaza” ile açıklayan versiyonu da mevcut. Bir şehir efsanesini çağrıştıran bu açıklamanın yanında, küresel ısınma etkisiyle Türkiye’de yayılım gösterdikleri Körfez Savaşı nedeniyle buraya kaçtıkları gibi, akla daha yatkın gözüken varsayımlar da söz konusu. Akla yatkın diyoruz çünkü, bu kuşlar bir kaza sonucunda serbest kalmış olsaydı Kuzey Yarıküre’nin sert kışlarında yaşayamazdı.

Şehir efsanesi mi?

Gelgelelim biyolog Kerem Ali Boyla’nın verdiği bilgi akla yatkın gözüken varsayımları değil “şehir efsanesi”ni doğruluyor: “Türkiye’de yaşayan iki papağan türü, büyük yeşil papağan (İskender papağanı-Psittacula eupatria) ve yeşil papağan (Psittacula krameri), diğer papağan türlerin aksine soğuğa dayanıklı. Sadece burada değil, ‘yeni yabancı tür’ olarak Köln ve Londra gibi daha kuzeydeki Avrupa ülkelerinde, Kuzey Amerika’da da yaşıyorlar.”

Boyla’ya göre Güney Asya ve Orta Afrika’daki özgün yaşam alanının binlerce kilometre uzağında koloni oluşturan bu kuşların hepsi “kamyondan” kaçanlar. Büyük şehirlerde, büyük ağaçların üzerinde yaşıyorlar. İnsanla barışıklar. Sebze meyve halinin artıklarıyla besleniyorlar örneğin. Artıkları nerede bulacaklarını biliyorlar.”

“Kaçak kuşlar” kolonisi

Belli başlı kuş rehberinden “Collins Field Guide-Birds of Britain and Europe” (İngiltere’nin ve Avrupa’nın Kuşları) yeşil papağanın Avrupa’da rastlanan tek papağan türü olduğu ve kaçan kuşların küçük vahşi popülasyonlar oluşturabildiği bilgisi yer alıyor. Evcilleşen bu tür, doğaya döndüğünde tekrar vahşileşip, kendine yeterli hale gelebiliyor.

Peki evde beslediğim bir papağan kafesinden kaçsa bu koloniye katılabilir mi? “Türüne bağlı” diye cevap veriyor Kerem Ali Boyla, “evden kaçan muhabbet kuşları bir süre hayatta kalabiliyor. Ama kışın yaşayamıyorlar.”

Stanford Üniversitesi öğretim üyesi Dr. Çağan Hakkı Şekercioğlu, yeşil papağanın İstanbul’da ilk bilimsel kaydının 1992’de yapıldığını ancak kendisinin 1983 yılında bu türe rastladığını söylüyor. Bu durumda en 25 yıldır İstanbul’da papağanlarla birlikte yaşıyoruz.

Yorum yazın