Ekonomi Teknoloji

‘Blockchain bir güven protokolü’

Yazan: Anıl Poyraz

Son on yıldır hayatımızda olan sanal para, yanlış uygulamalar nedeniyle çok ciddi kayıplara neden olabiliyor. Sanal para ve blokchain teknolojisinin nasıl güvenli kullanılabileceğini Blokchain Türkiye yayın yönetmeni ve Blokchain 101 kitabının yazarlarından Ahmet Usta’ya sorduk.

Yaşadığımız çağın getirdiği kolaylıklarla artık tek tıkla ödemeler yapabiliyor, geçmişte vakit alan işlemleri birkaç dakikada gerçekleştirebiliyoruz. Tüm bu kolaylıklar borsa ve bankacılık işlemleri için de geçerli. Teknolojik ilerlemenin getirdiği kolaylıklar aynı zamanda bizlere bazı tedbirler de aldırıyor. Bu durum yeni alıştığımız sanal paralar için de geçerli. Sanal para dünyası, alışılagelmiş bankacılık sisteminin dışında olan ve bilinçli olmayan kişilerin hata yapmaya çok müsait olduğu bir yapıya sahip. Finatech İstanbul ve Blockchain Türkiye platformu yayın yönetmeni Ahmet Usta dikkat edilmesi gereken noktaları, sanal paraların geleceğini ve alınması gereken tedbirleri aktardı.

Alışveriş yapılabilir mi yoksa sadece bir yatırım aracı mı?

Sanal paraların şimdilik bir yatırım aracı gibi devam edeceğini söyleyen Ahmet Usta, sanal varlıkla bir yerde alışveriş yapılması halinde bunun kayıt dışı bir alışveriş olacağını ve vergi kaybı yaşanabileceğini söylüyor. Devletlerin vergi kaybını yaşamak istemeyeceğini belirten Usta, devletlerin yaklaşımlarının farklı olabildiğini hatırlatıyor. Sanal varlıkların vergilerinin düzenli ödenmesi halinde bazı yerlerde alışveriş yapılabildiğini, Türkiye’de ise sanal varlıkların ödemelerde kullanılmasına müsaade edilmediğini söylüyor.

Ahmet Usta

Gelecekte bu süreçlerin düzgün şekilde düzenlenmesi halinde sanal paralarla alışverişin mümkün olabileceğini anlatan Usta, alışverişte kullanılan sanal varlıkların olası değer kayıpları yüzünden alıcıyı ya da satıcıyı  zarara uğratabileceğini, bu nedenle sistemin oturmasının biraz daha zaman alacağını ifade ediyor. Bir geçiş süreci gerektiğini düzenlemelerinin ve sanal paraların alışverişe uygun hale gelmesi için beklenilmesi gerektiğini söylüyor.

Blockchain cüzdanları çalınabilir mi?

Blockchain 101 kitabının yazarlarından Ahmet Usta, cüzdanların kırıp ele geçirilmesinin mümkün olmadığını söylüyor. İşlem yapılan borsanın kişiye bir cüzdan adresi (blockchain) verdiğini, fakat bunun direkt kullanıcıya ait olmadığını, sadece sistem üzerinden eşleştirildiğini ve verilerin bu cüzdanda durduğunu söylüyor. Cüzdanın özel şifresi (private key) borsada duruyor ancak şifreler borsadan siber bir saldırı sonucu çalınırsa cüzdandaki veriler de çalınabiliyor. Bu noktada kullanıcının borsaya güvenmemesi gerektiğinin altını çizen Usta, özel şifrenin bir soğuk cüzdanda tutulmasını tavsiye ediyor.

Nasıl korunmalı?

Sanal varlıklarınr özel şifresi sizde olan internetten bağımsız bir soğuk cüzdana çekilmesi gerektiğini söyleyen Usta, bilgisayar veya internet üstünden saklanan verilerin truva atları gibi kötü amaçlı bilgisayar yazılımlarıyla şifrelerin çalınabileceğini söylüyor. Bir başka yöntem olarak da alım-satım esnasında alıcı adresinin zararlı yazılımlarla değiştirilebildiğini anlatıyor. Ayrıca insanları yüksek getiri vaat eden tekliflerle kandırarak veya bir veriye yatırım yapmalarını sağlayarak varlıklarının çalınabileceği uyarısında bulunuyor.

Soğuk cüzdan nedir?

Sanal varlık verilerinin, aslında herkese açık olan bir blockchain alanının üzerine kayıtlı olduğunu belirten Usta, zincire ulaşım için bahsedilen özel şifrelerin gerekli olduğunu, soğuk cüzdanların içinde bu anahtarların saklandığını söylüyor. Kullanıcı dışında başka bir kişinin soğuk cüzdana erişmemesi ve sadece kullanıcın kontrolünde olması gerektiğini belirterek, soğuk cüzdanınsa çevrimiçi olmaması gerektiğini ve cep telefonu gibi sanal bir varlıkta bulundurulmaması gerektiğini  de vurguluyor.

Ahmet Usta, finansal aracı servislerle sanal varlıkların alım satımı durumunda ek güvenlik önlemleri alınmasını gerektiğini söylüyor. Borsaların da kullanıcıların e-posta onayları veya telefon SMS’leri gibi ek güvenlik önlemleri olmadan işlem yapmasına müsaade etmediklerini belirtiyor.

“Günden güne güvenli hale geliyor”

Ahmet Usta’ya göre sanal para borsaları havacılık sektörüne benziyor. Usta, bugüne kadar düşen her uçaktan ders çıkarıldığı gibi borsaların kendine ders çıkardığını ve günden güne daha güvenli hale geldiklerini ifade ediyor. Fakat hiçbir zaman yüzde yüz güvenli olmadıklarını da belirtiyor. İyi ve kötü niyetli borsaların, kullanıcı sayısı, yatırılan varlığın ne kadar hızlı hesabına geçtiği veya aynı sanal paranın başka bir borsada değeri düşükken tercih ettiğiniz borsada çok yüksek olması gibi etmenlerle fark edilebileceğini söylüyor. Ayrıca kullanıcıların da daha bilinçli hareket etmesi gerektiğini vurguluyor.

İş modeli önemli

Bir sanal para üretmek için kodlama bilmeye bile gerek olmadığını belirten Ahmet Usta bu üretimin bugün bile yapılabileceğini söylüyor. Önemli olan noktanın sanal para üretmek değil, bu paranın nerede nasıl kullanılacağına ve arkasında bir iş modeli olup olmadığına bakılması gerektiğini ifade ediyor

“Değişimlere ayak uydurulmalı”

Ahmet Usta, blockchain teknolojisinin güven gerektiren her yerde kullanılabileceğini söylüyor. Ahmet Usta’ya göre internet, bir iletişim protokolüydü, fakat blockchain bir güven protokolü. Kodların kanun haline geldiği bir yapı olduğunu söyleyen Usta, makinelerin, şirketlerin, insanların birbirine arada bir aracı olmaksızın güvenmesini sağlayacak bir protokol olduğunu belirtiyor Blokchain’in Sağlık ve devlet kayıtlarının tutulması, vergi ile ilgili süreçlerin yönetilmesi veya uluslararası ticaret gibi birçok alanda kullanılabileceğini belirtiyor. Fakat bu değişimlere ayak uydurup kabullenmenin de biraz zaman alacağının altını çiziyor.

Yorum yazın