Ahmet Şık
ahmets@medyakronik.com
İstanbul Valiliği’nin, “dernek tüzüğünün hukuka ve ahlaka aykırı” olduğu gerekçesiyle şikayetçi olması üzerine hakkında dava açılan Lambdaistanbul Derneği’nin kapatılmasına karar verildi. Derneğin avukatı Fırat Söyle kararı temyiz edeceklerini belirterek, “Devlet eşcinselliği yok sayıyor. Yargı Türkiye aleyhine karar verdi” dedi. Lezbiyen Gey Biseksüel Travesti Transseksüel (LGBTT) Dayanışma Derneği Lambdaistanbul hakkında açılan kapatma davasının 17 Nisan günü görülen duruşmasında sunulan bilirkişi raporunda ise “derneğin kapatılmasına yer yoktur” denilmişti. Uluslararası İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün, Türkiye’deki LGBTT kişilere ilişkin hazırlayıp geçen hafta basına açıkladığı raporunda da kapatma davası açılması eleştirilmişti.
Sen misin örgütlenmek isteyen?
1993’ten beri faaliyet yürüten Lambdaistanbul’u kapatılmaya götüren süreç 2006 Mayıs’ında dernekleşme kararı almasıyla başladı. Grup, kendilerine isim olarak Yunanca L Harfi anlamına gelen ve aynı zamanda dünya tarihinde pek çok mücadelede eşcinsel özgürlüğü sembolü olarak kullanılan “lambda” ve İstanbul’un bir arada kullanıldığı Lambdaistanbul’u seçti ve başvuruyu yaptı. Ancak yapılan başvuruya, 14 Haziran 2006’da dernek tüzüğünde belirtilen amaçların hukuka ve genel ahlaka aykırı bulunduğu ve derneğin isminin de Türkçe olmadığı söylenerek “eksikliklerin” düzeltmesi uyarısında bulunuldu. Lambdaistanbul ise isimlerinin Türkçe karşılığını ve tüzük amaçlarının yasalara muhalefet etmediği bildiriminde bulundu. Bunun üzerine İstanbul Valiliği, 4721 Sayılı Kanun’un, “Hukuka ve ahlaka aykırı dernek kurulamaz” hükmünü düzenleyen 56. maddesi uyarınca, dernek tüzüğünün hukuka ve ahlaka aykırı olduğunu iddia ederek kapatılması istemiyle savcılığa başvurdu. Valiliğin yaptığı başvuruyu inceleyen Beyoğlu Cumhuriyet Başsavcılığı ise Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS), BM Medeni ve Siyasi Haklar Evrensel Bildirisi’nin 20/22 ile Anayasa’nın 33. maddelerine dayanarak derneğin örgütlenme özgürlüğü kapsamında değerlendirileceğini ve dava açılmasına yer olmadığına karar verdi.
“Hiçbir özgürlük sınırsız olamaz…”
Bunun üzerine valilik karara itiraz ederek konuyu üst mahkemeye taşıdı. İtirazı değerlendiren İstanbul 5. Ağır Ceza Mahkemesi de, derneğin feshi konusunda dava açılmasına gerek olmadığına ilişkin verilen kararın kaldırılmasına karar vererek Lambdaİstanbul’un kapatılma davasının yolunu açmıştı. Mahkeme kararın gerekçesinde, özgürlüklerin koruma altına alındığını hatırlatılarak, “Ancak hiçbir özgürlüğün sınırsız olamayacağı, özgürlüklerin kamu düzeni, genel ahlak anlayışı, ailemizin ve çocukların korunması, özellikle başkalarının özgürlüklerinin korunması bakımından sınırlandırılabileceği, bu gibi değer yargılarının ülkeden ülkeye değişmekte bulunduğu, başka ülkede bulunan her şeyin ülkemiz açısından da kesinlikle doğru olduğu sonucuna varılamayacağı gibi, ülkemizdeki somut olaylarda yapılan müdahalelerin ulusal yasamıza ve uluslararası sözleşmelere aykırılık teşkil edip etmeyeceğine ilişkin hukuki nitelendirmeyi hâkimin yapmasının daha uygun olacağı kanaatine varılmıştır” denildi.
Beklenen son gerçekleşti
2007 Temmuz’unda görülmeye başlayan davanın bugün (29 Mayıs Çarşamba) Beyoğlu 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde görülen altıncı duruşmasında ise mahkeme derneğin kapatılması yönünde karar verdi. Davanın 17 Nisan’da görülen duruşmasında ise bilirkişi “derneğin kapatılmasına yer olmadığına” ilişkin görüş bildirmişti. Savcının bilirkişi raporunu okumadığını belirterek ek süre istemesi üzerine bugüne ertelenen duruşmada ise mahkeme, Dernekler Kanunu’nun 17. maddesi ve Medenin Kanun’un 60/2. maddesi gereğince derneğin feshine karar verdi.
“Eşcinsellik yok sayılıyor”
Kararı temyiz edeceklerini belirten derneğin avukatı Fırat Söyle, kapatma kararı veren mahkemenin yasal süre içinde yapılan değişikliği ve derneğin yaptığı düzeltmeyi aslında hiç olmamış gibi gösterdiğini söyledi. Kapatma kararının, devletin insanların cinsel kimliğine ve ahlaka bakış açısını ortaya koyduğunu vurgulayan Söyle, “Devletin tahakkümcü zihniyetinden başka bir şey değil. Standartların dışına çıkanı yok sayıyor. Dernek demek dayanışmak, örgütlenmek demektir. Ama devlet eşcinselliği kabul etmeyerek eşcinsellerin bir araya gelmesinden, eşcinsellikten rahatsızlık duyuyor. Yargının Türkiye aleyhine karar vermiştir” dedi.
“Yasal alanın dışına itiliyoruz”
Lambdaistanbul tarafından yapılan açıklamada ise, “Derneğin kapatılması istemiyle açılan dava sürecinden, Türkiye’de fiilen ve yasal olarak varolan LGBTT örgütlerinin yasal alanın dışına itilmeye çalışıldığını anlıyoruz. Toplumsal düzen, kendi içindeki çelişkileri çözmeye çalışmak yerine, bu çelişkilerin halihazırda ceremesini çeken kimlikleri ve kişilikleri mahkum etmektedir. Böylece toplumsal düzeni koruma iddasında olanlar LGBTT’lerin her an ve her turlu sömürüye açık bir şekilde yaşamaya devam etmelerinin kendi çıkarlarına daha iyi uyduğunu açıkça belirtmiş oldular” denildi.
Lambdaistanbul’a isminin Türkçe olmadığı söylenerek düzeltilmesi istense de Dernekler Dairesi Başkanlığının internet sayfasında, isimleri Türkçe olmadıkları halde faaliyetlerine devam eden bir çk dernek bulunuyor. Örneğin, “Soroptimist Derneği, Musiki Derneği, Lions Kulübü Derneği, Multıpl Skleroz Derneği” gibi isimler Türkçe kaynaklı değil. Lambdaistanbul’un kapatılmasına yol açan tüzüğü ise şöyle:
LGBTT bireylerin özgürlükçü değerleri benimsemeleri, varoluşlarını gerçekleştirmeleri ve kendilerini yetiştirerek toplumsal barış, huzur ve refahın gelişmesine bireysel toplumsal, kültürel davranışlarla katkıda bulunabilmelerine destek olmaktır.
Dernek LGBTT kadın ve erkeklerin özgürlük, adalet ve barışı temel değerler olarak kabul etmesine, dil, ırk, renk, cinsiyet, cinsel yönelim, cinsiyet kimliği, felsefi inanç, din, mezhep, bölge ayrımı yapmaksızın insan haklarını bütün insanların hakkı olarak görmesine, hayatın her alanında cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği ayrımcılığına karşı mücadele etmesine yardımcı olacak kültür eğitim, sanat, spor faaliyetleri yürütür veya bu çerçevede yapılan etkinlikleri yürütenlere madden ve manen destek sağlamaya çalışır.
