İsrail Dışişleri Bakan Yardımcısı Danny Ayalon’un Türkiye büyükelçisi Oğuz Çelikkol’u kendinden daha alçak koltuğa oturtmasıyla doruğa tırmanın Türkiye-İsrail gerginliğinin ayak sesleri, aslında geçtiğimiz yıl yaşanan “one mnute” olayından beri duyuluyordu.‘One minute krizi‘nin ardından bir türlü normalleşemeyen iki ülke ilişkileri arasındaki gerginliğin özellikle Ekim ayından beri tırmandığı görülüyor.
Kurtlar Vadisidizisinde İsrail Gizli Servisi Mossad’ın kötü gösterilmesi gerekçesiyle patlayan son krize kadar 2009 yılı içinde iki ülke arasında yaşanan olaylar dizisi, Türkiye-İsrail arasındaki gerginliğin ne ilk ne de son olduğunu gösteriyor.
2 Şubat 2009, “Türkiye’ye silah yok”
Jerusalem Postgazetesi, üst düzey bir İsrailli savunma yetkilisine dayanarak, “Savunma Bakanlığı, Türkiye’nin ileri teknoloji İsrail yapımı askeri platformları satın alma taleplerini reddetmeyi değerlendiriyor” diye yazdı. Aynı yetkili “Nasıl biz Ürdün ve Mısır’a ileri teknoloji askeri platformları satmıyorsak, Türkiye’ye de satmamaya karar verebiliriz” dedi.
28 Nisan 2009, Tatbikat engeli
Türkiye ile İsrail arasında, Davos toplantıları sonrasında yaşanan kriz daha tam olarak durulmadan, ilişkilerde bu kez de “Suriye ile tatbikat krizi” çıktı. İsrail, Türkiye ile Suriye’nin yaptıkları ortak askeri tatbikata tepki gösterdi. İsrail Savunma Bakanı Ehud Barak, bu sabah yaptığı açıklamada, “Türkiye ile Suriye’nin ortak askeri tatbikat yapması, bizim açımızdan rahatsız edici bir gelişme” diye konuştu.
15 Ekim 2009, Birinci dizi krizi
TRT‘nin yeni dizisi “Ayrılık” İsrail’de büyük tepki topladı. Dizinin dün ilk bölümünün yayınlanmasının ardından, akşam saatlerinde Yedioth Ahranot gazetesinin İbranice haber sitesi Ynet, diziyle ilgili geniş bir yazı yayımlayıp İsrail’in dizinin yayımlanmasından doğan “travma”yı yaşadığını belirtti. Son olarak Türkiye Büyükelçiliği Geçici Maslahatgüzarı, İsrail Dışişleri’ne çağrıldı. TRT’de yayımlanan “Ayrılık” adlı dizinin İsrail’de tepkiye yol açmasından sonra, Tel Aviv’deki Türkiye Büyükelçiliği Geçici Maslahatgüzarı Ceylan Özen Dışişleri Bakanlığı’na çağrıldı.
18 Ekim 2009, “Dürüst olmayan arabulucu”
İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, Türkiye’nin ülkesi ile Suriye arasında yeniden aracılık yapmasını istemiyor. Netanyahu, Kudüs’te görüştüğü İspanya Başbakanı Jose Luis Rodriguez Zapatero ve beraberindeki heyete “Türkiye dürüst bir arabulucu olamaz” dedi.
22 Ekim 2009, Acil büyükelçi
Türkiye ve İsrail arasında Anadolu Kartalı Tatbikatı’nın uluslararasının bölümünün iptali ve ardından TRT’de yayınlanan ‘Ayrılık’ dizisiyle tırmanan kriz sürerken, Türkiye’nin yeni Tel Aviv Büyükelçisi Ahmet Oğuz Çelikkol İsrail’e gitti. Türkiye’nin Tel Aviv Büyükelçisi Namık Tan’ın, 3 yıllık görev süresinin ardından, Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcılığına getirilmesi dolayısıyla yerine atanan Çelikkol, Ankara için oldukça hassas merkezlerde görev yaptı. Çelikkol’un Tel Aviv’e gidişinin geciktirilmemesi İsrail basınında, ‘Ankara krizi daha da büyütmek istemiyor’ şeklinde yorumlandı.
27 Ekim 2009, Bakana ayıplama
Türkiye’nin iki hafta önce İsrail’in NATO tatbikatına katılmasını engellemesinin ve TRT’de yayınlanan “Ayrılık” dizisinin İsrail’in tepkisini çekmesinin ardından iki ülke arasında yaşanan sıkıntılı dönemin izleri henüz silinmemişken The Guardian‘a konuşan Başbakan Erdoğan, İran’a ve nükleer çalışmalarına destek verdi, İsrail’i ise eleştirdi. Erdoğan, İsrail Dışişleri Bakanı Avigdor Lieberman’ın Gazze’ye karşı nükleer silah kullanma tehdidinde bulunduğunu söyledi. AKP’deki bazı isimlerin özel sohbetlerde “artık sona erdi” dedikleri Türkiye ile İsrail arasındaki stratejik ittifakın canlı olmayı sürdüğünü ifade eden Erdoğan, Gazze’ye karşı nükleer silahları kullanmakla tehdit ettiğini söylediği Lieberman’ı ayıpladı.
5 Kasım 2009, Elçiye yumurta
İsrail’in Ankara Büyükelçisi Gaby Levy’ye Trabzon’da öğrenciler tarafından yumurta atılması, İsrail’de yankı buldu. İsrail Dışişleri Bakanlığı Genel Müdürü Yossi Gal’ın “talihsiz” olarak nitelediği olay için Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Yossi Levy “Bu Trabzon vari bir saçmalık” ifadesini kullandı.
29 Aralık 2009, “Ben görevde olduğum sürece…”
”Ben görevde olduğum sürece Türkiye arabuluculuk yapamaz” diyen İsrail Dışişleri Bakanı Lieberman büyük tepki çekti… Koalisyon ortağı İşçi Partili milletvekilleri Meclis’te, aşırı sağcı bakana “Artık yeter, bu adam sadece İsrail’in çıkarlarına zarar veriyor. Başbakan’a şikayet edilmeli” tepkisini gösterdi. İşçi Partisi lideri Ehud Barak da “Onun asıl hedefi geçen ay Türkiye’ye giden Ben Eliezer ve yakın bir zamanda bu ülkeyi ziyaret edecek olan benim. Görüş ayrılıklarımız olabilir ama bu şekilde ifade edilemez. Türkiye bölgede önemli bir ülke” dedi….
