Sağlık Bakanlığı Merkezi Hekim Randevu Sistemi’nin (MHRS) her 10 dakikaya iki randevu vermesi, bir başka ifadeyle, iki randevu arasındaki sürenin 5 dakikaya kadar düşmesi hasta ve doktorları zor durumda bırakıyor. Psikiyatrik muayene süresinin ise 10 dakikaya kadar indirilmesi, uzman doktorlara göre, bu alanda teşhis ve tedaviyi neredeyse imkânsız hale getiriyor. Kimi hastanelerde bu süre 15 dakika olsa da, gerçekçi bir muayeneye imkân vermiyor.
Uzm. Dr. Didem Özkan mevcut koşullarda psikiyatri hastalarına yeterli desteğin verilemesinin mümkün olmadığı görüşünde:
Uzman Psikiyatrist Didem Özkan
“Hasta görüşmeleri 10 dakikayla hatta şu anda 5 dakikayla sınırlandırılmış durumda. Günde 60-70 hasta gördüğünüzde bir yere kadar yardımcı olabiliyorsunuz. Çünkü psikiyatri servisi testler isteyip tanı koyabileceğimiz bir yer değil, bizim muayenemiz ve bütün teknik tedavimiz görüşme ve konuşma üzerine.”
Çorum Hitit Üniversitesi Erol Olçok Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde yaklaşık 3 buçuk yıl görev yapan Dr. Didem Özkan, poliklinik şartlarının düzelmemesi ve hastalara zaman ayırma imkanı kalmaması gerekçeleriyle yaklaşık üç ay önce istifa etmiş. Oysa devlet hastanesinde çalışmanın bir psikiyatrist için avantaj olduğunu düşünüyor:
“Çünkü serbest hekimliğe oranla çok daha fazla sayıda hasta görüp, daha çok insana tedavi verebilme şansınız oluyor. Yardım ettiğiniz insan sayısı arttıkça kendinizi o kadar iyi hissediyorsunuz” diyor Özkan, “Ancak yardımcı olma şansı varken, hastalara az zaman ayırmak zorunda kalmak ve şartlardan dolayı olamamak da bir o kadar yıpratıcı. Bir süre sonra doktor da tükenmeye başlıyor.”
Mesai dışı saatlerde hastalara yardım etmeye çalışırken kendisini çok yorucu bir sürecin içinde bulduğunu belirten psikiyatrist, çalışmalarına serbest hekimliğe devam ediyor.
“Görüşmenin uzaması hekimleri de sıkıntıya sokuyor”
Özkan’a göre psikiyatri polikliniğinde çalışan doktorlar, hem randevulu hastalara hem de randevusuz gelen hastalara da yardımcı olmak durumunda. Doktor sayısının zaten az olduğu düşünüldüğünde, talebi karşılamanın tek yolu, görüşmelerin Sağlık Bakanlığı’nın önerdiği süre içinde yapılması:
Sağlık Bakanlığı Merkezi Hekim Randevi Sistemi, bir doktora 10 dakikada iki randevu verebiliyor. (Görsel: mhrs.gov.tr)
“Hekimler bu süre içerisinde ne yapabilirlerse onu yapmaya çalışıyorlar. Tabii ki çoğu hasta için 10 dakika yeterli gelmiyor ve görüşme uzuyor. Uzadıkça da başka sıkıntılar çıkıyor.” Özkan, süreç tıkandığında doktorlar hakkında şikâyetlerin arttığını ve soruşturma endişesi altında görev yaptıklarının altını çiziyor.
“Ortalama muayene 40 ile 50 dakika olmalı”
Problemin doktorlardan değil, sistemden kaynaklandığını belirten uzman doktor, talebi karşılamak için tek çarenin görüşme süresini kısıtlamak olduğunu ve 10 dakika içerisinde genel bir kanıya varıp tedaviye başlama zorunluluğunun doğduğunu belirtiyor: “Tabii ki çoğu hastada 10 dakika yeterli gelmiyor, uzuyor. Uzadıkça da az önce bahsettiğim sıkıntılar çıkıyor. Özel poliklinik veya muayenelerde sürenin tamamen doktora bağlıdır. Ancak ortalama bir psikiyatri muayenesi 45-50 dakika sürer.”
Uzman Psikiyatrist Tuba Coşkun
Psikiyatrist Dr. Tuba Coşkun da, psikiyatri muayenesinin diğer braşlara göre çok daha detaylı olması gerektiği görüşünde:
“Psikiyatri hastasının değerlendirmesi özel. Diğer branşların muayenesine göre çok daha detaylı bir şekilde değerlendirmemiz, öyküyü almamız ve onu doğrulamamız gerekiyor. O yüzden en az 45-50 dakika olmalı. Psikiyatri muayenesinin bütüncül bir değerlendirme olması gerekiyor. Kontrol seansı bile olsa böyle. ”
“Kapıda 50 kişi beklerken doktorların şansı yok”
Doç. Dr. Tonguç Demir Berkol
Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesinde klinik şefi olarak görev yapan Doç. Dr. Tonguç Demir Berkol, hastaların, doktorların 3-5 dakikalık bir konuşmanın ardından tam olarak dinlemeden ilaç yazmasından şikâyetçi olduğunu, ancak zaman olmadığı için doktorların bunu yapmaya mecbur kaldığını belirtiyor:
“Bu kadar kısa zaman içinde insanları bu kadar sıkıştırırlarsa sonucun böyle olması çok normal. Dışarıda 50 kişi beklerken doktorların uzun muayene etme şansı yok. Ben yatan hastaları ile ilgilendiğim için muayenelerim 45-50 dakika sürebiliyor. Ama göre 5 ya da 10 dakika teşhiş ve tedavinin neredeyse imkansız olduğu bir süre.”
Bu durumun çoğu branş için geçerli olduğunu, örneğin günde 70 hasta gören bir dahiliye hekiminde de uzun süreli hasta bakmasının beklenemeyeceğini belirten Berkol, mevcut psikiyatristlerin de yitirilebileceği endişesini taşıyor:
“Yakında devlet hastanesinde çalışacak psikiyatrist bulunamayacak, herkes istifa ediyor.”
