Güventürk Görgülü
Türkiye İstatistik Kurumu tarafından bugün açıklanan enflasyon verileri, Türkiye ekonomisinin yavaş yavaş maliyet enflasyonu ve durgunluk sinyalleri vermeye başladığını gösteriyor.
Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) mart ayında yüzde 0,96 oranında artarken Üretici fiyatları endeksi (ÜFE) aylık yüzde 3,17 arttı. Böylece yıllık hedeflerin tutturulması için TÜFE’de aylık yüzde 0,91 olan üst sınır aşılmiş oldu. ÜFE deki artış da bir yandan yurtdışı emtia fiyatları artışı, bir yandan da YTL’nin değer kaybından ekonominin etkilendiğini gösterdi.
Üretici fiyatlarındaki aylık değişimin tarım sektöründe yüzde 0,82 düzeyinde kalmasına karşılık sanayi sektöründe yüzde 3,75’e ulaşması, önümüzdeki aylarda sanayi kesiminin maliyet enflasyonu ile karşı karşıya kalacağını gösteriyor.
Tüketici fiyatlarındaki artışın üretici fiyatlarına göre düşük kalması ise sanayideki maliyet artışlarının son tüketiciye yansıtılamadığının işaretini veriyor. Büyük ölçüde iç talepteki düşüş nedeniyle Şubat ayından itibaren ortaya çıkan bu eğilimin devam etmesi, (bkz. tablo) sanayi sektörünün bir süredir yaptığı durgunluk uyarılarının boşuna olmadığını kanıtlıyor. Bu durumda başta iç piyasaya dönük üretim yapanlardan başlamak üzere sanayi kesiminde daralma beklemek yanlış olmayacaktır.
TÜFE’de aylık değişim yüzde 0,96
2008 yılı Mart ayında 2003=100 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksi’nde bir önceki aya göre yüzde 0,96, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 3,09, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 9,15 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 8,40 artış gerçekleşti.
Ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre en yüksek artış yüzde 2,19 ile çeşitli mal ve hizmetler grubunda yaşandı. Mart ayında endekste yer alan gruplardan giyim ve ayakkabı grubunda yüzde 1,80, eğlence ve kültür grubunda yüzde 1,30, lokanta ve otellerde yüzde 1,21, ulaştırmada yüzde 1,18, ev eşyasında yüzde 1,12, gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 1,04, haberleşmede yüzde 0,43, eğitimde yüzde 0,39, konutta yüzde 0,37, alkollü içecekler ve tütünde yüzde 0,21 ve sağlıkta yüzde 0,08 artış gerçekleşti.
Bir önceki yılın aynı ayına göre TÜFE’de en yüksek artış yüzde 14,71 ile konut grubunda oldu. Gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 13,40, lokanta ve oteller yüzde 11,44, çeşitli mal ve hizmetler yüzde 9,35 artışın yüksek olduğu diğer harcama grupları.
2008 yılı Mart ayında 2003=100 Temel Yıllı Üretici Fiyat Endeksi’nde bir önceki aya göre yüzde 3,17, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 6,26, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 10,50 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 5,95 artış gerçekleşti
Tarım sektörü endeksinde, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 4,53, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 16,28 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 10,63 artış yaşandı. Sanayi sektörü endeksinde ise Aralık ayına göre yüzde 6,68, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 9,18 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 4,88 artış gerçekleşti.
ÜFE sonuçları sanayinin alt sektörler bazında değerlendirildiğinde en yüksek aylık artış yüzde 14,51 ile ana metal sanayi alt sektöründe gerçekleşti.
Sanayinin üç sektöründen madencilik ve taşocakçılığında yüzde 3,53, imalat sanayinde yüzde 3,99, elektrik, gaz, su sektöründe yüzde 0,91 artış oldu..
Bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış gösterdiği alt sektörler, ana metal sanayi yüzde 14,51, kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri yüzde 13,34, ham petrol ve doğalgaz çıkarımı yüzde 8,61, büro makineleri imalatı yüzde 5,90 alt sektörleri.
Buna karşılık giyim eşyası imalatı yüzde -2,19, ağaç ve mantar ürünleri imalatı yüzde -1,38 bir ay önceye göre endekslerin en fazla gerilediği alt sektörler oldu.
