Spor

Stadyumlar kimin?

Yazan: Berk Ersoy
İnönü Stadyumu protokol kapısı (Fotoğraf: Gökhan Tan)

Türk Telekom Arena Stadyumu, 15 Ocak Cumartesi akşamki protestolu açılışla hizmete girdi. Ali Sami Yen’in Gençlik Spor Genel Müdürlüğü’ne geri verilmesi, Seyrantepe’nin seçimi, inşaatın başlaması ve bitirilmesi derken yaklaşık 5 yıllık zorlu bir süreçten geçti Galatasaray Spor Kulübü. Gündemde ise stadyumdan çok Başbakan’ın taraftara gösterdiği tepki var. Tayyip Erdoğan, “Stadyumun tahsis anlaşmasını daha yapmış değiliz” […]

Türk Telekom Arena Stadyumu, 15 Ocak Cumartesi akşamki protestolu açılışla hizmete girdi. Ali Sami Yen’in Gençlik Spor Genel Müdürlüğü’ne geri verilmesi, Seyrantepe’nin seçimi, inşaatın başlaması ve bitirilmesi derken yaklaşık 5 yıllık zorlu bir süreçten geçti Galatasaray Spor Kulübü. Gündemde ise stadyumdan çok Başbakan’ın taraftara gösterdiği tepki var. Tayyip Erdoğan, “Stadyumun tahsis anlaşmasını daha yapmış değiliz” diyerek kulübe ve taraftarına aba altından sopa gösteriyor.

Türkiye’de hiçbir spor kulübü, kullandığı stadyumların sahibi değil. Bu nedenle TT Arena’nın da Galatasaray SK’nın mülkü olması söz konusu değildi zaten. Kulüp, Ali Sami Yen Stadı’nın 49 yıllık kullanım hakkından feragat edip karşılığında bu stadı da yine 49 yıllığına kiralamış oldu. Bütün stadyumlar Gençlik Spor Genel Müdürlüğü’ne ait. Sadece “üst kullanım” hakları belli bir bedel karşılığında ya 10 yıllık ya da 49 yıllık sözleşmelerle kiralanıyor.

Fenerbahçe Şükrü Saraçoğlu

TT Arena’nın inşa süreci Fenerbahçe Şükrü Saraçoğlu Stadyumu ile kıyaslanıyor çoğu kez. “Feherbahçe’ye neden devlet desteği yapılmadı” deniyor. Bu nedenle Kadıköy’deki stadyumun tarihine bakmakta fayda var.

Bugün stadyumun bulunduğu yer 1900’lerin başında Papazın Çayırı olarak bilinen bir futbol sahasıydı. İlk olarak 1929’da Fenerbahçe Spor Kulübü’ne kiralandı ve Fenerbahçe Stadı ismini aldı. Daha sonra 1933 yılında stadın bulunduğu araziyi Hazine’den 9 bin TL’ye satın alan kulüp, bir stadın mülkiyetine sahip ilk futbol takımı olma özelliğini kazandı. Fakat 1962 yılında 70 yıllık üst kullanım hakkı karşılığında Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü’ne devredildi. 1998 yılında yapılan, üç büyük kulübün stadyum kullanım sürelerini tekrar düzenleyen genel bir protokolle; Fenerbahçe Şükrü Saraçoğlu Stadı 49 yıllığına Fenerbahçe Spor Kulübü’ne kiralanmış oldu.

Yenileme çalışmaları 2006’de bitirilerek 50.530 koltuğa sahip olan stadın kapasite artırma ve yeni tribün inşaası çalışamaları kulübün yaptığı bir dizi anlaşmayla borçsuz ve tamamen öz kaynaklarla gerçekleştirildi. 2000’de başlayan yıkım ve yeniden yapım çalışmaları, Migros ve Telsim’in sponsorluğunda tamamladnı. Bu sponsorluk karşılığında kale arkasındaki iki tribüne Migros ve Telsim isimleri verildi. Bu firmalar, söz konusu tribünlerin altındaki mağazaların da kullanıcısı oldu. Başkan Aziz Yıldırım, Şükrü Saraçoğlu Stadı’na yapılan kapasite artırma çalışmaları ve yatırımları karşılığında stadın mülkiyetinin kulübe devredilmesi gerektiğini sık sık dile getiriyor.

Beşiktaş İnönü Stadyumu

Beşiktaş İnönü Stadı, 1947’de açıldı. İlk ismi İnönü Stadı’ydı. Bu isim, 1952’de siyasi irade tarafından Mithatpaşa Stadyumu’na çevrildi. Ali Sami Yen Stadı’nın açıldığı 1964’e kadar Galatasaray da maçlarını burada oynuyordu. Açılışından beri bütün karşılaşmalarını İnönü Stadı’nda yapan Beşiktaş’a stadın resmi tahsisi ancak 1998’de gerçekleşti. O tarihte yapılan protokolle İnönü Stadı, Gençlik Spor Genel Müdürlüğü tarafından 49 yıllığına Beşiktaş’a kiralanmış oldu ve adı da Beşiktaş İnönü Stadı olarak değiştirildi. Protokole göre 2037 yılına kadar İnönü Stadı’nın kullanım hakkı Beşiktaş Jimnastik Kulübü’nün. Bu sözleşmeyle BJK İnönü Stadyumu ile ilgili tasarruflarda bulunmaya sadece Beşiktaş Jimnastik Kulübü Derneği’nin yetkili olduğu hukuken tescil edildi. Fiyapı ile yapılan 2 yıllık isim hakkı anlaşmasıyla 1 Ekim 2010’dan itibaren Fiyapı İnönü Stadı olarak anılmaya başlanan tarihi stadyum 2011’de yıkılmaya hazırlanıyor. Stadın yıkılıp baştan yapılması işini de büyük bir ihtimalle Fiyapı üstlenecek.

Ali Sami Yen

TT Arena’nın açılmasıyla kapılarını kapatan ve önümüzdeki aylarda yıkımına başlanacak olan stad, kapılarını 1964’te açtı. Gençlik Spor Genel Müdürlüğü’nün mülkiyetine sahip olduğu Ali Sami Yen Stadyumu’na, Galatasaray’ın kurucu başkanının adını verildi. Stat, 1998’de kulübe 49 yıllığına kiralandı. Mustafa Sarıgül tarafından kulübe önerilen Seyrantepe’de yeni bir stad inşa etme fikriyle gözden çıkarıldı. 2004’te eski Başkan Özhan Canaydın’ın girişimleriyle, Ali Sami Yen ile Seyrantepe’de yapılacak yeni stadyumun kullanım haklarının takas edilmesi için GSGM ile bir protokol yapılması söz konusu oldu. Başbakan Tayyip Erdoğan’ın da oluru alındıktan sonra Ağustos 2006’da bu protokol imzalandı. Devlet Bakanı Mehmet Ali Şahin GSGM’yi temsilen, Maliye Bakanı Kemal Unakıtan Milli Emlak’ı temsilen, TOKİ başkanı Erdoğan Bayraktar ve projede katkısı olan İstanbul Büyükşehir Belediyesi adına Kadir Topbaş ve Galatasaray Kulübü protokolün taraflarıydı. İhale iptalleri, inşaatın yarım kalması ve işçi ölümleri gibi bir çok badireyi atlatan stadı TOKİ bitirdi.

Avni Aker Stadyumu

1951 yılında Trabzon’a kazandırılan stada, 1940-1944 arasında Trabzon’da Gençlik Spor İl Müdürlüğü yapan Hüseyin Avni Aker’in adı verildi. Stad, 1967’de kurulan Trabzonsportarafından kullanmaya başlandı. Ve kullanım hakkı halen bu külüpte. İçinde bulunduğumuz futbol sezonu başında sona eren yenileme çalışmalarıyla kapasitesi 21.260 seyirciye ulaştı. Ancak kent daha fazlasını talep ediyor: TT Arena’yı inşa eden TOKİ, Akyazı sahilinde Trabzon’a daha büyük tesis kazandırabilmek için harekete geçti. Denizin de doldurulmasıyla toplam 660 dönüm arazi üzerinde plananan bu tesilerde 3 bin kişilik bir spor salonu, tenis kortları, basketbol ve voleybol sahalarının yanı sıra 40 bin kişilik bir stat yapılması planlanıyor.

Kadir Has Şehir Stadyumu

Son yıllarda inşa edilen bir diğer modern stadyum ise Kadir Has Şehir Stadyumu. Mart 2009’da açılan stadyum, kent merkezindeki Kayseri Atatürk Stadyumu’nun arazisi karşılığı özel bir şirkete yaptırıldı. Bu şirket sözleşme hükümlerini yerine getirmeyince 2008’de yeni bir ihale açıldı ve kazanan Kayseri İmar A.Ş inşaatı tamamlandı. UEFA’nın 4 yıldız verdiği stadyum toplam 69 milyon TL’ye mal oldu. Proje ilk kez gündeme geldiğinde Kayserili iş adamı Kadir Has, 10 milyon TL ile ilk destek verenlerden olacağını açıklamıştı. Has kısa bir süre sonra vefat etti. Fakat Kayseri Büyükşehir Belediyesi sözünü yerine getirerek stadyuma hayırseveriyle tanınan iş adamanın adını verdi. Mülkiyeti Gençlik Spor Genel Müdürlüğü’ne ait stadyumu Kayserispor ve Kayseri Erciyesspor kullanıyor. 32,864 kişilik oturma kapasitesine sahip.

8 Yorum

  • şukrusaraçoğlu sıtadına bu kadar masraf eden fenerbahçeye stadln verilmesi lazlm çünki büyük kulüpler galatasaray besıktas devletn yardmıyla sıtadlarını yenılemısler ama fenerbahçe kendı ımkanları doğrultusuyla sıuadı yapmstr oyuzdn sıtadı fenerbahçeye vdrılmesı gerek teşekurler.

    • Kendi malı olmayan birseyi nasıl yikipta yeniden yapabiliyonki?? Sonrada yok bana verilsin mantalitesi 😩

  • Bunu öğrendiğim iyi oldu özellikle birkaç gündür Fenerbahçe’li taraftarlar tarafından stadın kendilerine ait olduğu iddia ediliyordu. Ama her ne kadar Fenerbahçe kendi imkanlarıyla Şükrü Saracoğlu Stadını yenilemiş olsa da yukarıda da belirtilmiş olduğu üzere; “Bugün stadyumun bulunduğu yer 1900’lerin başında Papazın Çayırı olarak bilinen bir futbol sahasıydı. İlk olarak 1929’da Fenerbahçe Spor Kulübü’ne kiralandı ve Fenerbahçe Stadı ismini aldı. Daha sonra 1933 yılında stadın bulunduğu araziyi Hazine’den 9 bin TL’ye satın alan kulüp, bir stadın mülkiyetine sahip ilk futbol takımı olma özelliğini kazandı. Fakat 1962 yılında 70 yıllık üst kullanım hakkı karşılığında Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü’ne devredildi. 1998 yılında yapılan, üç büyük kulübün stadyum kullanım sürelerini tekrar düzenleyen genel bir protokolle; Fenerbahçe Şükrü Saraçoğlu Stadı 49 yıllığına Fenerbahçe Spor Kulübü’ne kiralanmış oldu.” Bu arada Galatasaray’da nankör çıkmış biz onlara maçlarını oynamaları için stadımızı vermişiz: “Ali Sami Yen Stadı’nın açıldığı 1964’e kadar Galatasaray da maçlarını burada oynuyordu.”

Yorum yazın