Özellikle gençler arasında daha popüler olmasıyla dikkat çeken Tiktok uygulaması, bu nedenle siyasetçileri de cezbediyor. Wallaroo Media’nın Şubat 2023 istatistiklerine göre TikTok kullanıcılarının yüzde 60’ı 16-24 yaş aralığında, yüzde 25’i ise 10-19 yaş arası kullanıcılardan oluşuyor.
Uygulamada kullanıcılar tarafından siyasetçiler hakkında hazırlanmış duygusal ya da eğlence içerikli videolarla sık sık karşılaşmaya başladık. Siyasetçilerin ve partilerin resmi sayfalarının kendi hazırladıkları videolarda da siyasetçilerin uygulamada popüler olan akımlara birinci elden katıldığını görüyoruz. Siyasetçilerin arasında bir fenomen olma yarışı olduğunu söylemek yanlış olmaz.
Düşündürücü kısım, uygulamanın çoğunlukla genç nüfus tarafından tercih edilmesi. Z kuşağı olarak adlandırılan neslin sosyal medya algısı daha büyük kuşaklara göre çok daha farklı. Gençler daha anlık ve hızlı bir sosyal medya tüketimine sahip. Bu tüketim hızında siyasetin bir eğlence unsuruna dönüştürülmesi ya da duygusallaştırılması gençler arasında nasıl algılanıyor?
Gençler, TikTok’ta paylaşılan siyasi içerikler hakkında ne düşünüyor?
Uygulamayı kullanan 18-24 yaş arası gençler çoğunlukla, siyasetçileri TikTok’ta görmekten çok da hoşnut olmadıklarını belirtiyor. Uygulamayı günlük hayatın stresinden uzaklaşmak ve kafa dağıtmak için kullandıklarını söyleyen gençlerin çoğunluğu, siyasetçilerin TikTok’ta bulunmasından memnun değil. Buna karşılık siyasetçilerin TikTok kullanımını akıllıca bulanlar da var:
“TikTok daha çok günlük hayatta yaşanılan olaylardan uzaklaşmak için girdiğim bir uygulama, siyasetçilerin bu tarz platformlarda siyaset yapması hoşuma gitmiyor”
“Bence gençler üzerinde bir etki oluşturmak için, özellikle de yeni oy verecek gençler üzerinde etkisi çok büyük bir uygulama. Akıllıca buluyorum.”
“Siyasetçiler TikTok’ta ilk kez oy kullanacak gençleri hedefliyor”
Halkla ilişkiler ve siyasal iletişim uzmanı Doç. Dr. Burcu Zeybek, siyasetçilerin TikTok uygulamasıyla özellikle ilk kez oy kullanacak genç seçmeni ikna etmek istediğini belirtiyor.
Doç. Dr. Burcu Zeybek
Zeybek, seçmen yaşına yeni gelen kullanıcıların ergenlik dönemlerinde kimlik arayışı yaşadıklarını vurguluyor. Gençlerin yaşıtlarınca beğenilme isteklerini bu uygulamalar sayesinde gerçekleştirmekte olduğunu, siyasi aktörlerin de gençlerin kullanım güdülerini bilerek akımlara uymayı tercih ettiklerini ifade ediyor.
Zeybek ayrıca bu konuda yazılmış bir araştırmaya değiniyor. TikTok kullanıcılarının benlik performansları üzerine Derya Gül Ünlü, Oğuz Kuş ve Oğuz Göksu tarafından kaleme alınan Videolarda Gerçek Hayattaki Gibi Değilim, Rol Yapmaktayım makalesinde kullanıcıların neden TikTok’u tercih nedeni, uygulamanın fonksiyonlarının diğer uygulamalara göre daha farklı işlevler sunması olarak aktarılıyor. Örneğin paylaşılan videolara “düet” yapma ve yapılan yorumlara “videolu cevap” ekleme gibi özellikler, TikTok’u diğer sosyal medya platformlarına kıyasla daha işbirlikçi bir içerik üretim zeminine oturtuyor.
Zeybek, siyasetçilerin bu uygulamalara ve akımlara katılım sağlamasının, özellikle ilk kez oy kullanacak genç seçmeni ikna etme amacına yönelik olduğunu söylüyor. Bu akımların gündeminde olan Muharrem İnce’nin “Arabada Gaz Pedal” isimli dans akımına katılımını ise zamansal olarak problemli bulduğunu belirtiyor. 6 Şubat’ta yaşanan deprem afeti sonrası bu tip eğlenceli bir akmın özellikle 11 ildeki seçmen nezdinde sıcak karşılanmayacağını düşünüyor.
“Gündem olan değil gündemi belirleyen başarılı olur”
TikTok’un siyasette kullanımının en dikkat çeken amacının “etkileşim” elde etmek olduğunu vurgulayan Zeybek, TikTok’ta yapılan paylaşımların kamuoyu oluşturmada bir kıstas olduğunu, fakat kamuoyu oluşturmada gündem olanın değil, esas gündemi belirleyenin başarılı olacağını söylüyor. Siyasetçilerin TikTok paylaşımlarının toplanan oylarda nasıl bir fark yaratacağının ise ancak seçim sonrası oy verme davranışları üzerinde yapılacak araştırmalarla ortaya çıkacağını belirtiyor.
Memleket Partisi Milletvekili Aday Adayı Ayhan Özekin
Memleket Partisi milletvekili aday adayı olarak çalışma yürüten Ayhan Özekin, TikTok paylaşımlarının genç kitleden toplanacak oy üzerinde büyük etkisi olduğunu düşünüyor.
Sosyal medyanın günümüz siyasetinde oldukça önemli bir yeri olduğunu vurgulayan Özekin, son dönemde siyasetçilerin sosyal medya yönetimini olabildiğince profesyonelleştirmeye çalıştıklarını ve bu alanda ekipler kurduklarını belirtiyor. TikTok’un ağırlıklı kullanıcı kitlesi olan 16-24 yaş arası gençleri de ağırlıklı olarak muhalif ve genel statükoya karşı olarak tanımlıyor ve bu gençlere ulaşmanın muhalefet partileri için son derece önemli olduğunu söylüyor. İlk kez oy kullanacak heyecanlı genç kitlenin oy potansiyelini bütün siyasi partilerin ve adayların önemli ve değerli bulduğunu vurguluyor.
“Gençler bir siyasi kişilikte şeffaflık, netlik ve doğallık arıyor”
Özekin, günümüz gençlerinin siyasetçilerde en çok aradıkları özelliklerin şeffaflık, netlik ve doğallık olduğunu söylüyor. Bu anlamda uzun, ağdalı teknik veriler içeren konuşmalardan ziyade net doğal vurucu mesajı olan kısa videolar paylaşmanın genç neslin oy tercihini belirlemede çok daha etkili olacağını belirtiyor.
Uygulamayla, verilmek istenen siyasi mesajların çok daha etkin ve hızlı bir şekilde hedef kitleye ulaştığını söyleyen Özekin, siyasetçilerin TikTok kullanımının önümüzdeki yoğun seçim döneminde etkin bir şekilde devam edeceğini vurguluyor:
“TikTok siyasetçiler için kısa, sempatik ve beraberinde akılda kalıcı mesajlar verebilmek için ideal. Gençlerden gelecek ilk oy potansiyelini kazanmak isteyen siyasi partiler ve adaylar, bugüne kadar çok fazla kullanmadıkları TikTok platformunda gençlere ulaşabilmek için seçim döneminde yoğun şekilde paylaşımlarda bulunuyor.”
